Berent WacĹaw Ĺťywe kamienie (pdf)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

sem ruszy� by�o od proga z pochrz�stem zbroi i jakby przysiekiem pod dxwiganym jej ci�a-
rem. Za t� kolumn� ze spi�u teraz dopiero ukaza� si� rycerz drugi. Ten, zda si�, jak to xrebi�
przy klaczy ci�kiej - a� poskoczny prawie w gi�tkoSci swej kolczugi czarnej pod purpuro-
wym p�aszczem... Lancelotowej zbroi barwy! - przypominaj� �onglerzy atrybuty bohate-
rów swoich.
Zatrzeszcza�a �awa pod tamtym wielkim. Utrudzon snadx jest wielce, bo niebawem s�ania si�
oto i pok�ada na niej, wsparty g�ow� o ku�ak pancerny. I widz� �onglerzy:
...przy�bicy cie� omracza go a� po piersi; niczym dziób ponury sterczy nanoSnik he�mu: bro-
da nurza si� w �uskowej naszyjnicy; w pod�u� spoczywa miecz srogi. Zbod�y si� nogi, zha-
czy�y ostrogami stóp d�ugich. Zas�pi� si�, skobuzia� ca�y w zamySleniu. Ulg�a si� kolcza zbro-
ja w gibkoS� osm�tnionego cia�a; s�ania si� g�owa w szo�omie ci�ka - taka w nim ca�ym za-
duma nad cz�ecz� dol�, taka frasobliwoS� zamierzonego czynu...
I otwiera�y si� �onglerom oczy i g�by w zdumieniu nad niesamowit� moc� bohaterów - opo-
wiadanych. Iszcz� si� snadx w �yciu osobliwym czarem.
Drugi rycerz tymczasem ty�em przysiad� si� do sto�u, rozkrzy�owa� poza sob� ramiona, sze-
roko rozwia� po�y purpurowego p�aszcza. I tak si� wagantom przygl�da, jakby ka�dego z ko-
lei na wag� tu k�ad� i si�y jego oblicza�. Ch�opy na schwa�! - zwraca si� do towarzysza
swego.
I rzuci nagle na izb� gromko i weselnie, jakby ich wszystkich do ta�ca tu prosi�:
Pójdziecie, ch�opcy, bi� si� - za przewodem naszym?
Posia�a si� w izbie cisza d�uga i uparta. Rumor nag�y rozlega si� Sród niej na schodach.
KtoS zst�puj�cy potkn�� si� tam w ciemnoSciach i stoczy� o kilka stopni z pomrukiem prze-
kle�stw. Na skr�cie ukazuje si� fartuch skórzany, broda po pas i ognista g�ba p�atnerza.
Hop! - czkn�o si� w nim zuchowato, gdy ca�ym cia�em uderzywszy o mur, nie popl�ta� tym
razem kroków. - Uch! - st�kn�� z rezonem, obijaj�c si� brzuchem o drug� Scian�. - JeSli ja
w ca�oSci znios� bebechy do tej jamy... Pódziesz!... - Kopie na wsze strony i op�dza si� psom.
- Pewnie dno tego piek�a niedalekie, skoro ju� cerberusy opadaj�... Beczka, widz�, �e sam
Bacchus móg�by si�S� na ni� okrakiem... Jestem na dmie otch�ani! Witajcie, w�okitowie! -
pozdrawia wagantów niby wojowników jakichS plemi�.
A �e ledwie pomrukiem odpowiedzieli jemu, wi�c zwraca si� czym pr�dzej do rycerzy:
Nie kwapi� si�, widz�, do boju?... Osm�tnieli coS bardzo. A jednak, jakem to wam rzek�,
panowie, przydatniejszych ochotników nie znajdziecie tu u nas, w grodzie. Najlepszy do roz-
ruchu na ulicach ho�ysz ka�dy, który bardzo nie lubi �adu w mieScie, Pi�eS? - przerwie mu
cierpko lekarz z k�ta. Stropi� si� zrazu p�atnerz. Po chwili g�aszcz�c z godnoSci� brod� po
pas:
A ty nie pi�eS, lekarzu? Bibit rudus, bibit magus;
bibit constans, bibit vagus - jak Spiewa goliard.
�eS ty nie constans na przyk�ad, po g�bie ognistej wida�.
Nie k�ami� ludziom twarz� jak magowie. To� si� chwali.
78
A przedsi�, w�okitowie bi� si� dziS b�dziecie! - powtórzy swoje z uporem. - ByScie tylko
pomogli tym panom przebi� si� za mury...
A jak�e! a jak�e - wyra�a teraz ur�gliwie co do siebie pow�tpiewanie ryba�t niejeden, by
porwa� spod pieca narz�dzia swej igry - i dalej�e w nogi! Ju� ich wyprzedzaj� na schodach
z radosnym szczekaniem �wawe psy kuglców.
Daremnie� to! - zatrzymuje ich p�atnerz. - Ju� dawno zamkni�to bramy, a zbirów nasadzono
na wszystkich ulicach... A za kimkolwiek w grodzie zbiry podszczuj�, za wami wszak mi
najgorliwiej zawsze pogoni�. Ka�dy z was Smierdzi im wolnoSci� i tym zalotom rozbestwia.
Prawda to jest! - przytakuj� sm�tnie.
ZaS z t� nowin� najpilniejsz� w�aSnie do was przychodz�: na mieScie dom si� jakiS zapali�!
A wiecie, jaka st�d dla was wró�ba, gdy po�ar gdzie wyniknie czasu waszej obecnoSci?...
Wagant w grodzie, czym diabe� w klasztorze: wszystkiemu zawsze winien. Na kimkolwiek
w spo�ecznoSci ludzkiej si� miele na igrcach zawsze si� wszystko skrupia.
I to jest prawda.
A niech was te rajc� i �awnik! na swe s�dy dostan�! Niech si� zaczn� oblicza� z wami za swa-
wole dzisiejsze, za swe �onki i córy! Niech poczn� dos�dza� akuratnie, wedle prawa ksi�g, co
po innych grodach xle os�dzone by�o!... Jakbym widzia� niejednego �aka i klerka �eb ogolony
do krwawej skóry, te �aty kacerstwa przeniesione z niejednej szaty na czo�o �elazem czerwo-
nym... A �e w dzie� waszego pobytu to i owo zwyk�o gin�� z kramów i po piekarniach...
B�dziesz Swiadczy� mo�e?! - doskoczy do niego z nag�ym impetem któryS z ryba�tów.
Bo�e zachowaj! Dla mnie: niech ci wszystko s�u�y.
Zarobione sztuk�!
Tee!... tak� czy inn� sztuk�... Na przyk�ad ta szkatu�a franciszka�skiego kwestarza: owo na
waszym stole? Zna j� przecie miasto ca�e. Albo owa ksi�ga pod Scian� - srebrem okuta?...
Ju� biega�y mnichy na ratusz, �e opatowi benedyktynów zgin�a ksi�ga kosztowna...
Ta�czy�aS u benedyktynów?! - wrzaSnie w tej chwili goliard jakby ze snu nagle ockni�ty.
A� si� p�atnerz zdziwi�, na kogo gniew ten. I obziera si� na wsze strony po izbie. Nie masz
jej tu przecie - uspokaja tymczasem goliarda któryS z �aków.
Inny znów przygl�da si� sm�tnie jakowymS ci�emkom i po�czoszkom niewieScim, dobytym
z zanadrza. Skoczek Bachowy od strojnej pani na rynku zarobi�, �ak w koSci wygra� - ale nie
uwierz� temu na s�dach. Powiedz�, �e od jakiej radczyni za luboS� przy studni dosta� i - �e
�ak - o�wicz� na go�o.
Masz! - obdarza tym wszystkim dziewk� u beczki.
Szukaj g�upszej.
Bo za malutkie to na st�pory twoje: tak gadaj! - obrazi� si� �ak ca�kiem.
I odrzuca to wszystko gdzieS w k�t, pod �aw�. Jako� opró�niaj� si� w ten sposób sakwy nie-
jedne z rzeczy niebezpiecznych - jak uwa�aj� w tej chwili waganty.
Baczy lekarz na ten ich gor�czkowy niepokój; kiwa g�ow� nad p�atnerzem:
Oj, te kowale! duchy rozruchu w ka�dym mieScie najgorsze... Mo�e byS nam jednak powie-
dzia�, jaka to sprawa jest, za któr� gard�ujesz?
Jak to, nie wiecie?! - zdumia� si� rozk�adaj�c ramionami. - Gdy ca�e miasto o id�cym rozru-
chu ju� pogaduje? I �e wy w�aSnie tej nocy rozpocz�� go macie?
79
�adny kwiat!... Pokumaj�e si� tu z wagantami i pij potem to piwo, jakie fama dla nich na-
warzy. Owo gdzie si� ko�czy wolnoS� wasza, igrce! Ka�dy z was jest co najmniej przez pó�
takim, jakim go chce widzie� fama i ciekawoS� ludzka.
Stawasz si� w ko�cu takim - przytwierdzi� cierpko gadkarz z twarz� go�� i sproSn�.
Nie poradzicie, ch�opcy, i tym razem przeciw famie i oszczekiwaniom publiki! Teraz gotó-
wem wierzy� z p�atnerzem, �e radzi nieradzi bi� si� dziS b�dziecie - nie wiedz�c nawet do-
brze, sk�d s� ci panowie. I dok�d was powiod�. A mistrze to nie lada w zam�caniu rebelii: bo
gdy zuchom poSród was wolnoSci� pochlebili od proga, reszcie p�tle desperacji zarzucaj� na
szyje. Tak si� zawsze rozruchy wszczyna.
Wejrzeniem dzików w ost�pie wyzieraj� teraz waganty ku obu rycerzom. Pochwyci dziewka
te ich spojrzenia i uj�wszy si� pod boki, natrz�sa si� nad nimi z daleka:
Oj, durne� wy, durne!... Po tym wszystkim, co dziS na mieScie by�o, nie odgadn�� od razu,
co za jedni s� ci panowie!
�onglerzy, a za nimi goliard, doskocz� do niej czym pr�dzej, z daleka ju� rozpytuj�c niecier- [ Pobierz całość w formacie PDF ]