[ Pobierz całość w formacie PDF ]
przeciwdepresyjny.
5.3.3. Farmakoterapia zaburzeń
obsesyjnokompulsyjnych
Leczenie objawów zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, z powodu stosunkowo powolnej dynamiki ich rozwoju,
powinien rozpocząć psychiatra. W tym miejscu warto jedynie zasygnalizować, że farmakoterapię zaburzeń
zazwyczaj rozpoczyna siÄ™ od podania klomipraminy (75 250 mg na dobÄ™), fluoksetyny (20 60 mg na dobÄ™) lub
fluwoksaminy (150 300 mg na dobę). W przypadku braku zadowalających efektów skuteczność terapii może
wzmocnić dodanie buspironu. Stosuje się również benzodiazepiny.
5.4. AÄ…czenie psychoterapii i farmakoterapii
Postęp w badaniach nad biologicznymi uwarunkowaniami chorób psychicznych spowodował wyeksponowanie
w najnowszych podręcznikach psychiatrycznych roli farmakoterapii jako metody udokumentowanej
empirycznie, w przeciwieństwie do większości podejść psychoterapeutycznych, których efektywności nie
potwierdzono eksperymentalnie. Ograniczenie leczenia do podawania leków, pomijając przeżycia chorego, jest
jednak postawą błędną, określaną jako psychiatria nie uwzględniająca umysłu (mindless psychiatry;
Eisenberg, 1978). Natomiast nieuwzględnianie korzystnego wpływu farmakoterapii na przebieg psychoterapii
nazwano psychiatrią nie uwzględniającą mózgu (brain-less psychiatry). Optymalne postępowanie z pacjentem
cierpiącym z powodu zaburzeń nerwicowych obejmuje oddziaływanie psychologiczne, jak i, w razie potrzeby,
farmakologiczne wpływanie na metabolizm mózgu. W uproszczeniu można powiedzieć, że stan psychiczny
zależy zarówno od procesów psychofizjologicznych, jak i od psychologicznych znaczeń, jakie nadaje swojej
sytuacji i przeżyciom dana jednostka. W przywracaniu wewnętrznej równowagi można więc wykorzystywać
oddziaływania psychologiczne i psychofarmakologiczne, przy czym należy omówić z pacjentem zakres
oddziaływania i ograniczenia tych odmiennych sposobów terapii.
5.5. Postępowanie w stanach wymagających
szybkich interwencji terapeutycznych
Wprawdzie postępowanie z pacjentem z zaburzeniami nerwicowymi musi być zindywidualizowane, czyli
dostosowane do szczególnej sytuacji każdego chorego, jednak w praktyce przydatne mogą się okazać
zamieszczone niżej wskazówki.
5.5.1. Postępowanie z pacjentem w nagłym lęku
I. Podjęcie próby uspokojenia pacjenta za pomocą metod psychologicznych.
1. NawiÄ…zanie kontaktu terapeutycznego.
2. Dokładne i realistyczne informowanie o wynikach badania somatycznego. W przypadku wykluczenia
somatycznego podłoża objawów należy zapewnić pacjenta, że jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo.
3. Wskazanie i omówienie możliwości dalszego leczenia.
II. Rozpoczęcie farmakoterapii po niepowodzeniu prób oddziaływania środkami psychologicznymi (minimum
przez pół godziny). Lekami z wyboru są podane doraznie, doustnie pochodne benzodiazepiny, np. alprazolam
0,25 2 mg, diazepam 5 10 mg, klorazepat 5 10 mg, lorazepam 1 2,5 mg, oksazepam 10 30 mg, a w
przypadku przeciw-wskazań do ich stosowania hydroksyzyna 25 100 mg.
Dokonując wyboru określonego preparatu, należy uwzględnić szybkość wchłaniania, okres półtrwania i objawy
niepożądane poszczególnych benzodiazepin. W przypadku skierowania pacjenta do leczenia ambulatoryjnego
decyzje dotyczące dalszej farmakoterapii należy pozostawić lekarzowi, który będzie prowadził leczenie; pacjent
może otrzymać ograniczoną ilość leku, maksimum na kilka dni wystarczającą do czasu podjęcia dalszego
leczenia. Chorego należy poinformować o ryzyku uzależnienia, jakie wiąże się z przewlekłym podawaniem
leków z tej grupy.
5.5.2. Zasady postępowania w ostrej reakcji na stres
1. Istotne jest umieszczenie pacjenta w miarę możliwości w komfortowych warunkach, gdzie mógłby wygodnie
usiąść, bez trudności skorzystać z toalety, mieć spokój i poczucie intymności.
2. Chorego nie można zostawić samemu sobie; należy mu zapewnić stałą możliwość kontaktu (lekarz nie
narzuca się, ale jest do dyspozycji chorego). Jeżeli ta sama tragedia dotknęła kilka osób, można pozwolić im być
razem.
3. Istotne znaczenie, również symboliczne, ma poczęstowanie chorego czymś do picia lub jedzenia.
4. Należy pozwolić na wyrażanie uczuć związanych z doświadczaną trudną sytuacją.
5. Trzeba umożliwić choremu komunikowanie się (np. zapewnić kontakt telefoniczny z rodziną i bliskimi).
6. Podawanie leków psychotropowych powinno być ograniczone do stanu bardzo silnego pobudzenia. Często
jest ono przeciwwskazane, ponieważ stłumienie uczuć jedynie odsuwa w czasie adaptację psychiczną do
przeżytego urazu.
7. Osoby przejawiające poważniejsze zaburzenia należy skierować na konsultację psychiatryczną.
Rozmawiając z chorymi, należy pamiętać, że ich odczucia są bardzo silne i mogą wydawać się nieuzasadnione
lub trudne do zniesienia dla słuchaczy, np.:
zaprzeczanie oczywistym faktom twierdzenie, że dana tragedia nie miała miejsca;
poczucie winy, ja żyję, a mój bliski stracił życie ;
utrzymujące się nieuzasadnione poczucie zagrożenia;
[ Pobierz całość w formacie PDF ]